Het is alweer een tijd geleden dat ik hier een bericht heb geplaatst. Het vullen van een blog dat puur gericht is op fotografie blijkt me toch te veel gevraagd. Ten eerste omdat ik liever fotografeer en met de beelden bezig ben dan het schrijven over de bezigheden of apparatuur. Ten tweede omdat ik denk dat ik weinig nuttigs kan toevoegen aan de enorme hoeveelheid informatie die al bestaat over het onderwerp fotografie. Dus de komende tijd zal ik hier ook berichten toevoegen die mijn andere dagelijkse bezigheden weergeven.
Momenteel bevind ik mij in een interessante positie, ik wil graag verder studeren én ik ben in toenemende mate bezig met het oprichten van een onderneming. Naast mijn werk moet ik dus de tijd goed verdelen. De komende tijd zal ik daarom veel schrijven over dit onderwerp, ik hoop dat de lezer een goed beeld krijgt van mijn ervaringen. Zelf had ik eigenlijk wel behoefte aan ervaringen van mensen die verder studeren (in een andere richting) na enkele jaren werken. Ik zal in korte tijd twee berichten plaatsen die de onderwerpen studeren en ondernemen verder uitlichten.
Ik wil graag de lezer uitnodigen om mijn blog af en toe te checken.
vrijdag 8 april 2011
maandag 19 april 2010
Tutorial film ontwikkelen
Zoals blijkt heb ik ervoor gekozen om alles zelf te ontwikkelen en af te drukken. Daarbij moet ik nog wel opmerken dat ik voornamelijk met zwart/wit film werk. Het ontwikkelen en afdrukken van kleurfilm verschilt op een aantal punten en is dus niet vergelijkbaar.
Op internet staan uiteraard verschillende tutorials, neem deze net als mijn tutorial goed door. Let wel op, want niet iedere tutorial is even geschikt.
Om te beginnen
We hebben nodig:
Inspoelen
Om te beginnen moet de film uit de camera op de spoel van het ontwikkeltankje. Ik gebruik 120 film en moet dus de spoelen op de juiste stand zetten. Let op. Niet iedere spoel kan versteld worden. De RVS spoelen kunnen sowieso niet versteld worden.
Hoe je de film op de spoel doet kun je op Youtube terugvinden. Niet ieder filmpje is even goed, maar het is wel duidelijker te zien, duidelijker dan wanneer ik het hier zou beschrijven.
De film moet in een ruimte worden 'ingespoeld' die echt helemaal lichtdicht is. Ik gebruikte de badkamer waarvan ik het raampje heb afgepakt met een vuilniszak, en de spleet onder de deur heb ik gedicht met een opgerolde handdoek.
Als advies wil ik meegeven dat je het beste de spullen kunt neerleggen op een wijze die je fijn vindt, en spoel dan altijd zo je film in. Oefen dit bij daglicht met een waardeloze film.
Voor de volgende stap is het belangrijk dat alle vloeistoffen klaar staan, gemengd, op temperatuur en onder handbereik.
Ontwikkelen
Als ontwikkelaar gebruikte ik dus Kodak T-max in vloeibare vorm door deze in vier delen water te mengen. Ik gebruik sowieso veel T-max film en vond het om die reden wel een veilige oplossing om ook de T-max ontwikkelaar te gebruiken.
De ontwikkelaar werkt het beste op 20°C. Als de temperatuur lager is kan het zijn dat je de ontwikkeltijd moet verlengen, of dat je ontwikkelaar helemaal niets doet. Gebruik desnoods warm water waar je de maatbeker met ontwikkelaar inzet om de ontwikkelaar op temperatuur te houden. Liever iets te warm, dan iets te koud.
De film zit in het tankje? Dan kan het kleinste dekseltje eraf, de tank heeft een lichtdicht systeem waardoor je wel vloeistoffen in en uit het tankje kan laten lopen, maar die ervoor zorgt dat er geen licht op de film kan vallen.
Zodra je de ontwikkelaar inschenkt gaat de tijd lopen. In mijn geval is de ontwikkeltijd 7 minuten en 30 seconden.
Om de 30 seconden 'agiteren' we de vloeistof door het tankje 5 seconden te kantelen, en vervolgens tikken we met de bodem op het werkblad om luchtbellen te verdrijven. Dit herhalen we tot het einde van de ontwikkeltijd, iedere 30 seconden. 5 Seconden kantelen doen we door iedere tel het tankje opnieuw te kantelen, probeer ondertussen het tankje te draaien.
Ik vind onderstaand filmpje erg duidelijk!
Is de tijd verstreken? Leeg het tankje in een oude fles, jerrycan o.i.d. De ontwikkelaar kan maar eenmaal gebruikt worden, en per keer kun je 4-6 films ontwikkelen. Daar kom ik een volgende keer op terug.
Stopbad
De tank is geleegd. Laat het grote deksel er nog opzitten! De film kan nog niet bekeken worden, het ontwikkelproces moet snel gestopt worden. In het filmpje kun je zien hoe snel. Giet het stopbad in de tank via het lichtdichte deksel. Agiteer wederom ditmaal 30 seconden, en laat het tankje erna nog 30 seconden staan.
De vloeistof mag weer uit het tankje en mag bewaard worden, het is meerdere malen bruikbaar. Na enige tijd verkleurt de vloeistof, dan moet je weer een nieuwe aanmaken.
Fixeer
Nu het ontwikkelproces is gestopt, moet de huidige staat van het filmpje worden vastgelegd. Het stopbad heeft de chemie van de ontwikkelaar namelijk enorm vertraagd maar niet 100% afgebroken. We gaan het beeld fixeren. Schenk de fixeer middels het lichtdichte deksel in de tank. De fixeer die ik gebruik hoeft slechts 1,5 tot 2 minuten in de tank te blijven. In het filmpje wordt gesproken over 5 minuten, zie dus het belang van de instructies van de fabrikant!
Agiteer de vloeistof tijdens het fixeren, vrijwel constant.
Na gebruik kan de fixeer ook weer bewaard worden voor een volgende keer.
Spoelen
Nu zijn we aangekomen bij een zeer belangrijk stadium, het spoelen. De chemicaliën moeten van die film af. Het grote deksel mag nu van de tank. De film is niet meer gevoelig voor licht. Nu kan de film worden gespoeld. Hiervoor heb ik de volgende vuistregel, vul het tankje met water en kantel de tank 5 keer. Leeg het tankje en herhaal, maar nu 10 keer. ten slotte herhalen en 30 keer kantelen, de film zal nu gereinigd zijn.
Na het spoelen zit de film onder kraanwater. Dat is op zich vrij schadelijk voor de film, dus doen we er enkele druppels wetting agent bij wat water in de tank, hierdoor kunnen de mineralen uit kraanwater zich niet aan het negatief hechten. Even een beetje agiteren en laat de vloeistof 30 seconden staan, en klaar!
Drogen
De film mag nu uit de spoel gehaald worden, doe dit uiterst voorzichtig en forceer de film niet. Vervolgens kun je de film afstrijken met een speciale tang. Hang vervolgens de film op aan een klem, in een stofvrije ruimte. De film is nu heel gevoelig voor stof! Laat de film enkele uren hangen om te drogen.
Knip vervolgens de negatieven en archiveer ze in speciale mapjes. Hierdoor blijven ze lang mooi en onbeschadigd.
Succes met het ontwikkelen van je eerste film!
Op internet staan uiteraard verschillende tutorials, neem deze net als mijn tutorial goed door. Let wel op, want niet iedere tutorial is even geschikt.
Om te beginnen
We hebben nodig:
- Een ontwikkeltankje, deze kan geleverd worden met plastic spoelen en/of RVS spoelen.
- Ontwikkelaar, in mijn geval Kodak T-max
- Stopbad (Amaloco S10)
- Fixeer (Amaloco X89)
- Wetting agent (Tetenal)
- Water
- Timer
- Thermometer
- Een ruimte die geheel donker kan worden gemaakt
- Maatbekers
- Klemmen om de films op te hangen
- Afstrijktang
Chemie
Iedere fabrikant heeft zijn eigen instructies. In dit geval beschrijf ik de werking van de chemie zoals hierboven beschreven. Iedere fabrikant, en ieder product heeft zijn eigen werking, en eigen instructies. Lees die daarom!
Op de website van fabrikanten staan vaak datacharts met gedetailleerde informatie.
Zorg voor maatbekers voor iedere afzonderlijke vloeistof, je wilt immers geen stopbad in de ontwikkelaar!
Chemicaliën zijn schadelijk voor jezelf, voor de omgeving en het milieu. Breng je gebruikte chemie dus naar de milieustraat, chemokar of welke mogelijkheid dan ook om op een veilige manier je afval kwijt te raken.
Inspoelen
Om te beginnen moet de film uit de camera op de spoel van het ontwikkeltankje. Ik gebruik 120 film en moet dus de spoelen op de juiste stand zetten. Let op. Niet iedere spoel kan versteld worden. De RVS spoelen kunnen sowieso niet versteld worden.
Hoe je de film op de spoel doet kun je op Youtube terugvinden. Niet ieder filmpje is even goed, maar het is wel duidelijker te zien, duidelijker dan wanneer ik het hier zou beschrijven.
De film moet in een ruimte worden 'ingespoeld' die echt helemaal lichtdicht is. Ik gebruikte de badkamer waarvan ik het raampje heb afgepakt met een vuilniszak, en de spleet onder de deur heb ik gedicht met een opgerolde handdoek.
Als advies wil ik meegeven dat je het beste de spullen kunt neerleggen op een wijze die je fijn vindt, en spoel dan altijd zo je film in. Oefen dit bij daglicht met een waardeloze film.
Voor de volgende stap is het belangrijk dat alle vloeistoffen klaar staan, gemengd, op temperatuur en onder handbereik.
Ontwikkelen
Als ontwikkelaar gebruikte ik dus Kodak T-max in vloeibare vorm door deze in vier delen water te mengen. Ik gebruik sowieso veel T-max film en vond het om die reden wel een veilige oplossing om ook de T-max ontwikkelaar te gebruiken.
De ontwikkelaar werkt het beste op 20°C. Als de temperatuur lager is kan het zijn dat je de ontwikkeltijd moet verlengen, of dat je ontwikkelaar helemaal niets doet. Gebruik desnoods warm water waar je de maatbeker met ontwikkelaar inzet om de ontwikkelaar op temperatuur te houden. Liever iets te warm, dan iets te koud.
De film zit in het tankje? Dan kan het kleinste dekseltje eraf, de tank heeft een lichtdicht systeem waardoor je wel vloeistoffen in en uit het tankje kan laten lopen, maar die ervoor zorgt dat er geen licht op de film kan vallen.
Zodra je de ontwikkelaar inschenkt gaat de tijd lopen. In mijn geval is de ontwikkeltijd 7 minuten en 30 seconden.
Om de 30 seconden 'agiteren' we de vloeistof door het tankje 5 seconden te kantelen, en vervolgens tikken we met de bodem op het werkblad om luchtbellen te verdrijven. Dit herhalen we tot het einde van de ontwikkeltijd, iedere 30 seconden. 5 Seconden kantelen doen we door iedere tel het tankje opnieuw te kantelen, probeer ondertussen het tankje te draaien.
Ik vind onderstaand filmpje erg duidelijk!
Is de tijd verstreken? Leeg het tankje in een oude fles, jerrycan o.i.d. De ontwikkelaar kan maar eenmaal gebruikt worden, en per keer kun je 4-6 films ontwikkelen. Daar kom ik een volgende keer op terug.
Stopbad
De tank is geleegd. Laat het grote deksel er nog opzitten! De film kan nog niet bekeken worden, het ontwikkelproces moet snel gestopt worden. In het filmpje kun je zien hoe snel. Giet het stopbad in de tank via het lichtdichte deksel. Agiteer wederom ditmaal 30 seconden, en laat het tankje erna nog 30 seconden staan.
De vloeistof mag weer uit het tankje en mag bewaard worden, het is meerdere malen bruikbaar. Na enige tijd verkleurt de vloeistof, dan moet je weer een nieuwe aanmaken.
Fixeer
Nu het ontwikkelproces is gestopt, moet de huidige staat van het filmpje worden vastgelegd. Het stopbad heeft de chemie van de ontwikkelaar namelijk enorm vertraagd maar niet 100% afgebroken. We gaan het beeld fixeren. Schenk de fixeer middels het lichtdichte deksel in de tank. De fixeer die ik gebruik hoeft slechts 1,5 tot 2 minuten in de tank te blijven. In het filmpje wordt gesproken over 5 minuten, zie dus het belang van de instructies van de fabrikant!
Agiteer de vloeistof tijdens het fixeren, vrijwel constant.
Na gebruik kan de fixeer ook weer bewaard worden voor een volgende keer.
Spoelen
Nu zijn we aangekomen bij een zeer belangrijk stadium, het spoelen. De chemicaliën moeten van die film af. Het grote deksel mag nu van de tank. De film is niet meer gevoelig voor licht. Nu kan de film worden gespoeld. Hiervoor heb ik de volgende vuistregel, vul het tankje met water en kantel de tank 5 keer. Leeg het tankje en herhaal, maar nu 10 keer. ten slotte herhalen en 30 keer kantelen, de film zal nu gereinigd zijn.
Na het spoelen zit de film onder kraanwater. Dat is op zich vrij schadelijk voor de film, dus doen we er enkele druppels wetting agent bij wat water in de tank, hierdoor kunnen de mineralen uit kraanwater zich niet aan het negatief hechten. Even een beetje agiteren en laat de vloeistof 30 seconden staan, en klaar!
Drogen
De film mag nu uit de spoel gehaald worden, doe dit uiterst voorzichtig en forceer de film niet. Vervolgens kun je de film afstrijken met een speciale tang. Hang vervolgens de film op aan een klem, in een stofvrije ruimte. De film is nu heel gevoelig voor stof! Laat de film enkele uren hangen om te drogen.
Knip vervolgens de negatieven en archiveer ze in speciale mapjes. Hierdoor blijven ze lang mooi en onbeschadigd.
Succes met het ontwikkelen van je eerste film!
Mijn keuze is gevallen...
Zo, in mijn voorgaande bericht schreef ik de dilemma's van het ontwikkelen en afdrukken. Ik twijfelde met name over het afdrukken. Het is een prijzige bezigheid en je geeft alles in handen van een derde persoon. In tegenstrijd met mijn uitgangspunt waarbij ik juist zoek naar volledige controle van het proces, met alle voor en nadelen.
Om dat proces zo veel mogelijk gestalte te geven heb ik de stap gewaagd en heb ik besloten om alles zelf op te gaan lossen. Ik heb nu een volledige doka ingericht en heb gisteren mijn eerste afdrukken gemaakt van mijn eerste rol 120film, die ik zelf heb ontwikkeld.
De aankopen
Iedereen die weleens een film heeft ontwikkeld en afgedrukt weet dat je daar een flinke hoeveelheid chemicaliën bij nodig hebt. Ik was toevallig in de buurt van Amsterdam, en had middels internet een aantal adres gevonden die ik systematisch wilde afwerken. Het eerste adres, ik stond ongeveer 5 straten verderop geparkeerd, netjes 4 euro betaald voor een uur parkeren. Dus ik ben op zoek gegaan, de straat gevonden, het juiste huisnummer gevonden, verrek een Poolse supermarkt?
Afijn dankzij de behulpzame mede middenstanders in de straat begreep ik dat deze zaak al enige tijd niet meer bestaat. Ik was er al bang voor, maar wist dankzij de internet zoektocht dat deze man nooit een website had opgezet, dus het was een gokje om op de bonnefooi toch te gaan kijken.
Het tweede adres bleek 5 kilometer verderop te zijn. Ik had het snel gevonden. Fotohandel den Boer. Klein winkeltje, maar deze zaak ademde fotografie mensen. Er is geen plekje in deze winkel dat niet volgestouwd is met camera's, lenzen en chemie.
Ik ben direct aan de beurt, en schaam me een beetje omdat ik met vrijwel geen voorkennis kom vragen wat ik nodig heb. Maar dat blijkt helemaal geen probleem, ik wordt erg goed geholpen door de verkoopster en ze laat alles zien, en stelt zelf vragen aan de eigenaar. Die man is een soort wandelende encyclopedie, hij weet vrijwel alles uit zijn hoofd, en weet in de chaos van de winkel alles te vinden.
Binnen een halfuur stond ik weer buiten met flessen chemie, lege opslagflessen en fotopapier.
Deze week heb ik ook nog twee afspraken gepland staan om de rest van de Doka spullen aan te schaffen.
Wat hebben we dan nodig?
Het belangrijkste: de vergroter. Dit apparaat zorgt ervoor dat je kleine negatief tot het gewenste formaat op je papier wordt geprojecteerd. Vergroters komen in vele vormen, maten en grootten. Welke je koopt is mede afhankelijk van je doelen, namelijk alleen zw/w of toch ook kleur. Mijn voorkeur ging uit naar een kleuren vergroter, hiermee kan ik namelijk alle kanten nog op. Toch heb ik ook een zw/w vergroter gehaald, maar dat was meer omdat er nog andere zaken bij te koop waren die ik kon gebruiken.
Als tweede is het belangrijk om te bepalen welke negatiefformaten je gaat vergroten, dit heeft namelijk invloed op de aankoop omdat je bepaalde onderdelen dat zult moeten verwisselen. Zoals bijvoorbeeld een negatiefhouder, een lens en soms ook de condensors.
Ten derde is het dus van belang dat het ding compleet is, soms zit er geen negatiefhouder bij, en dan is je vergroter waardeloos.
Ten vierde is he belangrijk om te weten hoe groot jewilt gaan afdrukken, ben je tevreden met 10x15? Misschien wil je wel een 30x30 afdruk maken, zorg er dan voor dat je vergroter dit ook daadwerkelijk kan!
Tot slot over de vergroter. Ik heb uiteindelijk betaald voor de vergroters. Ik heb nu wel 2 volledig functionerende vergroters, met alle benodigdheden en in werkende staat. Op sites als marktplaats, ebay etc, staan heel veel zaken voor nop. Zorg dan wel dat je je verzekerd dat alles erbij zit, en betaal anders iets meer, dat scheelt een hele hoop kopzorgen achteraf.
Wat hebben we nog meer nodig in de doka?
-Dokalamp, het liefst een gehele behuizing waar een gewoon gloeilampje door een rood filter schijnt. De rode dokapeertjes worden nauwelijks nog verkocht
-Bakken voor ontwikkelaar, stopbad en fixeer
-Thermometer
-Doka klok
-Klemmen, om de foto's tussen de bakken te transporteren
-Klemmen om de foto's op te hangen
-Korrelvergroter, om te focussen onder de vergroter
-Water
Het doel is om in de komende berichten de onderwerpen ontwikkelen en afdrukken/vergroten door te nemen. Het gebruik van de bovenstaande spullen zal ik dan ook uitleggen. Dus check af en toe mijn blog voor verdere info.
Succes met het zoeken van je Doka!
Om dat proces zo veel mogelijk gestalte te geven heb ik de stap gewaagd en heb ik besloten om alles zelf op te gaan lossen. Ik heb nu een volledige doka ingericht en heb gisteren mijn eerste afdrukken gemaakt van mijn eerste rol 120film, die ik zelf heb ontwikkeld.
De aankopen
Iedereen die weleens een film heeft ontwikkeld en afgedrukt weet dat je daar een flinke hoeveelheid chemicaliën bij nodig hebt. Ik was toevallig in de buurt van Amsterdam, en had middels internet een aantal adres gevonden die ik systematisch wilde afwerken. Het eerste adres, ik stond ongeveer 5 straten verderop geparkeerd, netjes 4 euro betaald voor een uur parkeren. Dus ik ben op zoek gegaan, de straat gevonden, het juiste huisnummer gevonden, verrek een Poolse supermarkt?
Afijn dankzij de behulpzame mede middenstanders in de straat begreep ik dat deze zaak al enige tijd niet meer bestaat. Ik was er al bang voor, maar wist dankzij de internet zoektocht dat deze man nooit een website had opgezet, dus het was een gokje om op de bonnefooi toch te gaan kijken.
Het tweede adres bleek 5 kilometer verderop te zijn. Ik had het snel gevonden. Fotohandel den Boer. Klein winkeltje, maar deze zaak ademde fotografie mensen. Er is geen plekje in deze winkel dat niet volgestouwd is met camera's, lenzen en chemie.
Ik ben direct aan de beurt, en schaam me een beetje omdat ik met vrijwel geen voorkennis kom vragen wat ik nodig heb. Maar dat blijkt helemaal geen probleem, ik wordt erg goed geholpen door de verkoopster en ze laat alles zien, en stelt zelf vragen aan de eigenaar. Die man is een soort wandelende encyclopedie, hij weet vrijwel alles uit zijn hoofd, en weet in de chaos van de winkel alles te vinden.
Binnen een halfuur stond ik weer buiten met flessen chemie, lege opslagflessen en fotopapier.
Deze week heb ik ook nog twee afspraken gepland staan om de rest van de Doka spullen aan te schaffen.
Wat hebben we dan nodig?
Het belangrijkste: de vergroter. Dit apparaat zorgt ervoor dat je kleine negatief tot het gewenste formaat op je papier wordt geprojecteerd. Vergroters komen in vele vormen, maten en grootten. Welke je koopt is mede afhankelijk van je doelen, namelijk alleen zw/w of toch ook kleur. Mijn voorkeur ging uit naar een kleuren vergroter, hiermee kan ik namelijk alle kanten nog op. Toch heb ik ook een zw/w vergroter gehaald, maar dat was meer omdat er nog andere zaken bij te koop waren die ik kon gebruiken.
Als tweede is het belangrijk om te bepalen welke negatiefformaten je gaat vergroten, dit heeft namelijk invloed op de aankoop omdat je bepaalde onderdelen dat zult moeten verwisselen. Zoals bijvoorbeeld een negatiefhouder, een lens en soms ook de condensors.
Ten derde is het dus van belang dat het ding compleet is, soms zit er geen negatiefhouder bij, en dan is je vergroter waardeloos.
Ten vierde is he belangrijk om te weten hoe groot jewilt gaan afdrukken, ben je tevreden met 10x15? Misschien wil je wel een 30x30 afdruk maken, zorg er dan voor dat je vergroter dit ook daadwerkelijk kan!
Tot slot over de vergroter. Ik heb uiteindelijk betaald voor de vergroters. Ik heb nu wel 2 volledig functionerende vergroters, met alle benodigdheden en in werkende staat. Op sites als marktplaats, ebay etc, staan heel veel zaken voor nop. Zorg dan wel dat je je verzekerd dat alles erbij zit, en betaal anders iets meer, dat scheelt een hele hoop kopzorgen achteraf.
Wat hebben we nog meer nodig in de doka?
-Dokalamp, het liefst een gehele behuizing waar een gewoon gloeilampje door een rood filter schijnt. De rode dokapeertjes worden nauwelijks nog verkocht
-Bakken voor ontwikkelaar, stopbad en fixeer
-Thermometer
-Doka klok
-Klemmen, om de foto's tussen de bakken te transporteren
-Klemmen om de foto's op te hangen
-Korrelvergroter, om te focussen onder de vergroter
-Water
Het doel is om in de komende berichten de onderwerpen ontwikkelen en afdrukken/vergroten door te nemen. Het gebruik van de bovenstaande spullen zal ik dan ook uitleggen. Dus check af en toe mijn blog voor verdere info.
Succes met het zoeken van je Doka!
Abonneren op:
Posts (Atom)